İnsanoğlu yıllar boyunca barınma ve korunma ihtiyacı içinde olmuştur; ister tek başına (müstakil) isterse toplu yaşamak için konut yapmak zorunda kalmıştır. Bu konutların birinci görevi barınma, ikinci görevi ise korunma olmuştur. Zamanla gelişen teknolojiler sayesinde barınma biçimleri de değişiklik göstermiştir. Bu değişiklik yöreye ve coğrafi duruma göre değişmektedir.
Köy yaşamında müstakil konutlar tercih edilirken kent yaşamında toplu konutlar tercih edilir olmuştur. Her iki konutunda ortak yönleri barınma ve korunmanın sağlamasıdır. Günümüzde ise ihtiyaçlar biraz daha farklılık göstermektedir. Birincil derecede görülen ihtiyaçlar, alt ihtiyaçların oluşmasını sağlamıştır. Bunlardan bazıları konfor ve tasarruf olurken bazıları güvenlik ve sağlığa önem vermiştir. Akıllı ev sistemlerinde ise yukarıdaki özelliklerin hepsi sunulmaktadır. Akıllı ev sistemleri, ev hayatını kolaylaştıran, güvenliği sağlayan, nano teknoloji ev otomasyonu kontrol sistemleridir. Yaşanılan mekânları, gelişen teknolojiler ile bütünleştirerek daha konforlu, daha güvenli ve daha keyifli bir yaşam şekline dönüştürmek kısaca akıllı ev olarak tanımlanıyor. Ev içinde kullanılan birçok kumandanın karmaşası yerine görsel ekranlı bir kumanda ile tüm cihazları kontrol etme rahatlığı akıllı ev teknolojileri için artık bir standart haline gelmiştir.
Böylece evin herhangi bir noktasından istenilen bölgenin aydınlatma kontrolü, perde-panjur kontrolü, çok bölgeli müzik ya da başka bir cihazın kullanımını aynı kumanda üzerinde kontrol etme özgürlüğü sunmaktadır.
Bina otomasyon sistemleri; sistemde kullanılan sensörler yardımı ile önceden ayarlanan çeşitli senaryolara göre tepki vererek daha modern, konforlu ve enerji tasarrufu sağlayan ortamlar yaratılmasını sağlayan sitemlerdir. Bina otomasyon sistemleri ile aydınlatma kontrolü, iklimlendirme kontrolü, uzaktan kontrol, uzaktan izleme, güvenlik, enerji tasarrufu ve her tür cihazın çeşitli senaryolara göre kontrolü sağlanabilmektedir.
Uygulama Alanları
1. İklimlendirme Kontrolü:
Tatil ya da iş dönüşü, arabadayken, eve ulaşıldığında iç mekanın istenilen sıcaklığa önceden ulaşması sağlanabilir. Bu şekilde yalnızca evin ısısı değil havalandırması da kontrol edilebilir. Çoğu insan, ısının kaç derece olması gerektiğiyle ilgili bilinçli hareket etmez. Yalnızca ortamın sıcak olması, yaz aylarında ise serin olması yeterli olur. Akıllı sistemler sayesinde optimum sıcaklık düzeylerinin baştan ayarlanması sağlanır. İklimlendirme sistemleri bir dizi işleve sahiptir: Evin günün belirli saatlerinde, belirli ısılarda olmasını sağlar. Mesela geceleri daha serin, gündüzleri ise daha sıcak bir iklimlendirme ayarlanabilir. Tatildeyken, sadece boruların donmasını önleyecek kadar ısı ayarlanabilir. Böylece, enerji tasarrufu yapılabilirken, eve dönüş vaktinde ısı kendiliğinden artarak kullanıcısını karşılar. Gerekli görüldüğünde, odaların ısısı birbirlerinden farklı olarak ayarlanabilir. Yaz aylarında sağlıklı doğal havalandırma, herhangi bir ısı ve enerji kaybı olmadan sağlanabilir. Akıllı ev sistemleri sayesinde, her odadan ya da internet üzerinden ısıtma ve iklimlendirme sistemleri kontrol edilebiliyor. Bununla birlikte, yeni geliştirilen sistemlerden bir tanesi de zemin ısıtma sistemlerinin yazın da soğutma için kullanılabilmesidir. Borular, güneş enerjisi ile soğutulmuş suyla dolduruluyor ve geleneksel soğutma sistemlerine göre çok daha fazla enerji tasarrufu sağlıyor. Isıtma için ise yine geniş güneş enerjisi depoları kullanılıyor. Gerektiği durumlarda buhar kazanı eklenebiliyor.
2. Eğlence Sistemleri:
Evde yer alan müzik sistemleri için farklı kullanım kolaylıkları sunan akıllı ev sistemleri sayesinde, müziğin sesine her odadan müdahale edilebildiği gibi her odada farklı bir müzik farklı ses düzeyleriyle dinlenilebilir. Önceden yapılan programlamalar sayesinde, sabah istenilen şarkı ya da radyo kanalı ile uyanmak mümkün. Aynı şekilde, duştayken müziğin sesi kendiliğinden kullanıcının duyabileceği bir seviyeye gelebiliyor.
Akıllı ev sistemleri, ev sinema sistemlerini de içeriyor ve gelişen teknolojilerle güncellenebiliyor. Duvarlarda bulunan paneller, sistemin tümüne müdahale edilebilmesini sağlıyor. Televizyon; analog ve dijital sistemlerin her ikisini de içeriyor ve salondaki duvarın üstünde konumlandırılarak ev sineması atmosferi yaratılıyor. Elektronik programlama ile indekste izlenmeye değer bir şey bulunmadığı takdirde video ya da DVD ile güzel bir sinema filmi olanağı her zaman bulunuyor. Görsel olarak sunulan eğlence sistemlerinin sınırı yok. Kullanıcının fotoğraf çekebileceği sisteme dahil dijital kameralar ve evdeki dijital misafir defteri ile fotoğraf albümü oluşturulabiliyor veya slayt gösterisi şeklinde sunulabiliyor. Spor yapanlar için online bağlantı ile ev eğitmenleri tarafından bir program belirlenip, kullanıcıya sunuluyor. Bireysel eğitim programları uygulanabiliyor. Tüm sistemlerde olduğu gibi eğlence sistemleri de internet üzerinden kontrol edilebiliyor.
3. Aydınlatma:
Kullanıcının ruhsal durumuna göre farklı kombinasyonlarda ve seviyelerde iç ve dış mekan aydınlatması sağlanabiliyor. Akıllı ev sistemlerinin ışığı kontrol edebilmesinin çeşitli yolları vardır: Aydınlatma durumları önceden programlanabiliyor. Kitap okurken, televizyon izlerken ya da çalışırken gerekli olan ışık düzeyleri önceden programlanıp duvar panellerinden kolayca değiştirilebiliyor. Evin iç ve dış mekanlarında yer alan tüm ışıklar, her odadan kontrol edilebiliyor
4. Aksesuarlar:
Mutfaklarda bulunan elektrikli aletlerin verimli kullanılabilmesi, küçük ev aletlerini uzaktan kontrol etmek istememiz için pek çok sebep var. İşten eve dönüldüğünde, hiç beklemeden önceden ısınmış fırında yemek yapabilmek kullanıcısına vakit kazandırabiliyor. Tatile gidildiğinde buzdolabının ısısını uzaktan kumanda edebilmek enerji tasarrufu sağlıyor. Akıllı ev teknolojisi ile programlanan küçük ev aletleri, kullanıcısı uyanmadan ya da işten dönmeden kahve ya da çayı bile hazırlıyor. Akıllı ev sistemleri, elektriğin yüklenmesi ve sigortaların atmasının önlenmesi için elektrikli aletlerin çalışma programlarını da kontrol edebiliyor. Yapılacak işleri önceliklerine göre düzenleyip güç gereksinimlerine göre kontrol ediyor. Örneğin; ağ aşırı yüklenmeden, çamaşır makinesini geçici bir süre için kilitleyip sonrasında yeniden başlatabiliyor.
5. Pencere, Jaluzi ve Perdeler:
Pencere, jaluzi ya da perdeler duvar panellerinden diğer sistemler gibi yönetilebiliyor. Pencerelerin ev sahibi evde yokken belirli bir süre açık kalıp istenilen zamanda kapatılabilmesi mümkün. Ulaşılması zor yükseklikteki pencereler, kontrol panelleri ile açılıp kapatılabiliyor. Perdeler, önceden ayarlanan vakitlerde kendiliğinden açılıp kapatılıyor. Ev sahibi evde yokken açılıp kapanan perdeler, dışardan evde birileri varmış izlenimi veriyor. Ev sahibinin evde olmadığı durumlarda, herhangi bir tedirginlik yaşanmadan evin havalandırılması mümkün oluyor. Yağmur başlaması durumunda, pencereler otomatik olarak kapanabiliyor.
6. Güvenlik:
Sisteminizle entegre çalışabilen güvenlik modüllerine hareket, duman, gaz v.b. sensörleri entegre edilebilir; bu vasıta ile ev, ofis ve bina güvenliğini sağlayabilirsiniz. Örneğin; gaz kaçağında gazın kesilmesi, yangında söndürme sisteminin devreye girmesi gibi. Ayrıca; yazdığınız bir senaryo yardımı ile sisteminize çeşitli işlemleri art arda yaptırabilirsiniz. Örneğin; acil bir durum karşısında sisteme entegre dedektörler çalıştığında, sistemin fotoğraf çekmesini ve size göndermesini, gerekirse ilgili yerleri aramasını sağlayabilirsiniz. Mesafe sınırı olmaksızın bir ağ yardımı ile bilgisayar veya her türlü taşınabilir cihaz üzerinden sisteminize müdahale edebilirsiniz. Örneğin; başka şehirdesiniz ve evinizin havalandırmasının sağlanması, çiçeklerin sulanması vb. Ev veya ofisinize giren her canlıyı mesafe sınırı olmaksızın izleyebilirsiniz. Evinizden çok uzakta dahi olsanız, sisteminizi uzaktan açıp/kapatabilirsiniz
Bir senaryo yardımı ile zamanlama fonksiyonlarını aktif yaparak bir dizi işlem yaptırabilirsiniz. Örneğin; her sabah perdelerin açılması akşam kapatılması, ışıkların belli bir saatte açılıp kapatılması gibi. Sisteme entegre edilen kameraları kolayca internetten izler; hatta iş yerinizdeki bilgisayara kayıt yapabilirsiniz. Evinizdeki her türlü cihazı tek bir butonla veya senaryonuza bağlı olarak farklı şekillerde kumanda edebilirsiniz. Değişiklik yapmak istediğinizde, tesisata dokunmadan, sadece program değiştirmek sureti ile bu değişikliği gerçekleştirebilirsiniz. Aynı kumanda işlemlerini uzaktan kumandanızdaki bir tuşa dokunarak da gerçekleştirebilirsiniz.
NOT: Paylaşımı yapılan bu yazının tamamı Elektrik Elektronik Teknolojisi bölümü için hazırlanmış MEGEP Akıllı Ev Sistemleri modülünden alıntıdır.
>>> MEGEP ders notlarından Akıllı Ev Sistemleri isimli modülü indirmek için TIKLAYINIZ
'Akıllı ev sistemleri', 'akıllı ev sistemleri ders notu','megep elektrik elektronik teknolojisi ders notları','elektrik elektronik teknolojisi megep modülleri', 'akıllı ev sistemleri iklimlendirme kontrolü', 'akıllı ev sistemleri eğlence sistemleri', 'akıllı ev sistemleri aydınlatma', 'akıllı ev sistemleri güvenlik', 'akıllı ev sistemleri pencere perde kontrolü'
